Άμεση ήταν η αντίδραση δύο κινήσεων πολιτών που δραστηριοποιούνται υπέρ του μητροπολιτικού πάρκου στη θέση της ΔΕΘ, στη γνωστοποίηση σε πρόσφατο κτηματομεσητικό συνέδριο των νέων σχεδίων του Υπερταμείου και της ΔΕΘ.
Παραθέτουμε τις ανακοινώσεις τους:
>Η «Σύμπραξη – Όλη η ΔΕΘ ένα Πάρκο» για την αύξηση του προϋπολογισμού για την «ανάπλαση» της ΔΕΘ:
Σκληρό παζάρι real estate σε βάρος της πόλης
Ως κεραυνός εν αιθρία έπεσαν στο συνέδριο για την κτηματαγορά, «Prodexpo North», στη Θεσσαλονίκη, οι δηλώσεις στελέχους του Υπερταμείου, σύμφωνα με τις οποίες το κόστος της σχεδιαζόμενης «ανάπλασης» της ΔΕΘ μετά από διαδοχικές αυξήσεις (125 εκ., 180 εκ., 200 εκ., 300 εκ.) εκτοξεύεται πλέον στα 370 εκ ευρώ.
Επιπλέον, στις ίδιες δηλώσεις, ανακοινώθηκε ότι αλλάζει και πάλι το μίγμα της χρηματοδότησης, το οποίο μοιράζεται σε 140 εκ. ευρώ δημόσιο χρήμα και σε 230 εκ. ευρώ στον ιδιώτη επενδυτή. Η άμεση αντίδραση της πλευράς των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών της κτηματαγοράς ήταν να θεωρήσουν από την πλευρά τους τη νέα ρύθμιση ως τελείως ασύμφορη για τα επενδυτικά τους συμφέροντα.
Αυτό το αλαλούμ προδίδει την προχειρότητα σχεδιασμού του όλου project, την πλήρη απαξίωση των όποιων μελετών βιωσιμότητας, που καθίστανται πλέον παιδαριώδεις ασκήσεις επί χάρτου και το άσκημο παιχνίδι που παίζεται εν κρυπτώ εις βάρος της πόλης και των κατοίκων της.
Οι ορατές πλέον προθέσεις του ΤΑΙΠΕΔ και της διοίκησης της ΔΕΘ δείχνουν ότι το σκληρό παζάρι με τους επιχειρηματίες κατατείνει σε δύο εκδοχές: είτε να αυξηθεί το μερίδιο του δημόσιου χρήματος προς τους ιδιώτες, που θα καταστήσει ελκυστική την ασύμφορη, κατά δήλωσή τους, επένδυση, είτε να παραχωρηθούν και άλλοι χώροι επιχειρηματικής εκμετάλλευσης πέραν του δεκαώροφου ξενοδοχείου, των ήδη παραχωρημένων εμπορικών δραστηριοτήτων και του υπόγειου πάρκινγκ.
Και οι δύο εκδοχές είναι καταστροφικές για την πόλη. Δωρεάν δημόσιο χρήμα στη διάθεση των ιδιωτών, νέα θηριώδη κτήρια και μετατροπή του δήθεν αναπτυξιακού οράματος της ανάπλασης σε στυγνή real estate επιχείρηση σε ένα οικόπεδο φιλέτο στο κέντρο της πόλης, χωρίς πλέον το δόλωμα του υποτιθέμενου μητροπολιτικού πάρκου και του πρασίνου.
Η κοινωνία των πολιτών της Θεσσαλονίκης, οι φορείς και οι συλλογικότητες καλούνται να δράσουν άμεσα. Ιδιαίτερα ο δήμαρχος και η παράταξη που διοικεί, ως ελάχιστη συμβολή στο μέλλον της πόλης, οφείλουν να δώσουν τη δυνατότητα στους Θεσσαλονικείς να ερωτηθούν και να εκφράσουν τη γνώμη τους ελεύθερα και δημοκρατικά με τη διενέργεια ενός τοπικού δημοψηφίσματος. Ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του.
>ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ «ΔΕΘ – ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ»
Μια ΔΕΘ φτιαγμένη από Lego
Οργή προκαλούν πλέον οι τελευταίες ανακοινώσεις του Υπερταμείου για το realestate στο οικόπεδοτης ΔΕΘ, στις οποίες αποκαλύπτεται ότι το ποσό που απαιτείται για την «ανάπλαση» έχει εκτοξευθεί στα 370 εκατ. ευρώ και ότι το έργο μπορεί να υλοποιηθεί μόνο αν η κατασκευή γίνει με… Lego!
Συγκεκριμένα, η τελευταία ανακοίνωσητου Υπερταμείουόχι μόνο κακοποιεί την αλήθεια όσον αφορά το ιστορικό του περιβόητου πρότζεκτ, αλλά διαψεύδεικαι όσα έχουν κατά καιρούς εξαγγελθεί για το κόστος και τα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των σχεδίων τους.
Ακόμα χειρότερα, σε πρόσφατη εκδήλωση για τοrealestateστη Θεσσαλονίκη, ο Εκτελεστικός Διευθυντής και Εκτελεστικό Μέλος του Growthfund, ως εκπρόσωπος του Υπερταμείου, είπε ότι τον επόμενο μήνα θα παρουσιαστεί η μελέτη βιωσιμότητας για το έργο της ΔΕΘ, «που συνολικά εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 370 εκατ. ευρώ».
Προκαλεί κατάπληξη λοιπόν ο ρυθμός με τον οποίο ανεβαίνει το ποσό που απαιτείται. Τα 124 εκατ. ευρώ του 2013 έγιναν 200 εκατ. ευρώ το 2022, 300 εκατ. ευρώ μέχρι την τελευταία ανακοίνωση του Υπερταμείου και της θυγατρικής του ΔΕΘ, στις 25/2/25,και προχθέςανέβηκαν στα 370 εκατ. ευρώ. Είναι σίγουρο πως όσο θα πλησιάζουν στον χρόνο του διαγωνισμού, θα συνεχίζουν να ανεβάζουν το ποσό σύμφωνα με τις απαιτήσεις των εργολάβων.
Ένα μικρό ιστορικό, για να θυμηθούμε πώς έχουν τα πράγματα
Ξεκίνησαν το 2013 να διαφημίζουν το περίφημο, κατ’ αυτούς, σχέδιο για την «Ανάπλαση της ΔΕΘ». Δαπάνησαν δημόσιους πόρους για τη μελέτη σκοπιμότηταςκαι περιέγραψαν τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου και τους τρόπους χρηματοδότησης με ιδιωτικούς πόρους.
Με επιχείρημα ότι λόγω μνημονίων δεν υπάρχουν δημόσιοι πόροι, εγκαταλείφθηκε η δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου με ταυτόχρονη μεταφορά των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ στηΣίνδο, όπως προέβλεπε το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, το 1985, και υιοθετήθηκε το 1999 από την τότε κυβέρνηση ως τόπος για τηνπαγκόσμιαέκθεση EXPO 2008 που η πόλη διεκδικούσε εκείνη την εποχή. Πρόταση που με ενθουσιασμό στήριζαν όλοι οι φορείς της Θεσσαλονίκης, καθώς θα αντιστάθμιζετις δημόσιες υποδομές που γίνονταν στην Αττική, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων.
Τη θέση αυτή συνέχιζαν να υποστηρίζουν μέχρι το 2013 όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι φορείς της πόλης,ενώ απέκρουαν προτάσεις εργολάβων για την ανακατασκευή της ΔΕΘ στον σημερινό χώρο. Ήξεραν ότι με την παραμονή της ΔΕΘ στο κέντρο η Θεσσαλονίκη θα έχανε τη δυνατότητα ενός μητροπολιτικού πάρκου και θα εξακολουθούσε να είναι η πόλη με το λιγότερο πράσινο στην ΕΕ. Το κυκλοφοριακό πρόβλημα στο κέντρο θα επιδεινωνόταν και η αέρια ρύπανση, για την οποία η πόλη καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λόγω τωναιωρούμενων σωματιδίων, θα γινόταν περισσότερο τοξική.
Έβλεπαν ακόμη ότι η ΔΕΘ πνίγεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ηεκθεσιακή δραστηριότητα μειώνεται όπως και η προσφορά της στην πόλη.
Και ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είχαν ήδη γίνει φανερές, αποφασίστηκε το2013 ένα φαραωνικό έργο με τον επίπλαστο τίτλο «Ανάπλαση της ΔΕΘ». Με άλλοθι το μνημόνιο και την αδυναμία δημόσιας χρηματοδότησης, η κατασκευή των περιπτέρων θα γινόταν από ιδιώτες εργολάβους με αντιπαροχή ξενοδοχείο και εμπορικό – επιχειρηματικό κέντρο και μεγάλα πάρκινγκ, που θα κατασκεύαζαν στον χώρο της Έκθεσης.
Συνέχιζαν με μοναδικό και ανεξήγητο πάθος να δουλεύουν για το περιβαλλοντοκτόνο σχέδιο, καταργώντας το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, ενώ οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν προώθησαν σχετικές πολεοδομικές ρυθμίσεις.
Αφού επί χρόνια η διοίκηση της ΔΕΘμας έλεγε ότι έχουν έτοιμες μελέτες και επενδυτές, φθάσαμε στο 2022, όπου παρουσίασαν το φαραωνικό σχέδιο του γερμανικού μελετητικού γραφείου.
Το ίδιο παραπλανητικές ήταν και οι ανακοινώσεις για το κόστος και τη χρηματοδότηση: από τα αρχικά 124 εκατ. ευρώ, το ανέβασαν στα 300 εκατ. ευρώ, από τα οποία 200 θα βάλει το δημόσιο με διάφορες μορφές και 100 ο επενδυτής. Τώρα, που το έφθασαν στα 370 εκατ. ευρώ, πόσα ακόμη θα βάλει το δημόσιο και με ποια μορφή;
Ασαφές είναι επίσης ποιος θα εκμεταλλεύεται τις εγκαταστάσεις. Άλλοτε λένε ότι θα είναι οι ιδιωτικές εταιρίες που θα έχουν την εκμετάλλευση για 40 χρόνια και άλλοτε το Δημόσιο που θα χρηματοδοτήσει το έργο κατά 2/3 και φυσικά θα έχει διαθέσει και το οικόπεδο.
Τι γίνεται με το χρονοδιάγραμμα;
Το χρονοδιάγραμμαεπίσης είναι στον αέρα. Η ολοκλήρωσή του μετατίθεται συνεχώς. Η αρχική φιλοδοξία ήταν το έργο να είναι έτοιμο το Σεπτέμβριο του 2026 για να συμπέσει με τον εορτασμό των 100 χρόνων της ΔΕΘ. Πέρσι όμως ανακοινώθηκε ότι μετατίθεται ο χρόνος έναρξης κατασκευής κατά πέντε χρόνια, συνεπώς και η παράδοση πηγαίνει στο 2031.
Χωρίς ίχνος ντροπής στην τελευταία ανακοίνωσή τους μας λένε ότι το έργο «εξελίσσεται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα μέχρι στιγμής». Το «μέχρι στιγμής» τι το ήθελαν, τι ξέρουν για τη συνέχεια;
Και αφού παραθέτουν το νέο χρονοδιάγραμμα, μας ενημερώνουν ότι:
«Το Β’ εξάμηνο 2026 αναμένεται να έχει υπογραφεί η σύμβαση με τον ανάδοχο ώστε να ξεκινήσει η εκπόνηση των μελετών που απαιτούνται για την αδειοδότηση και την εκκίνηση του κατασκευαστικού έργου. Το Έργο θα υλοποιείται και θα παραδίδεται τμηματικά, ώστε να μην διακοπεί η λειτουργία του Διεθνούς Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης.Έως το 2031 εκτιμάται πως θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των εργασιών».
Ωστόσο κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, διότι:
- Η χρηματοδότηση δεν είναι εξασφαλισμένη, όσο και αν πιστεύουν ότι θα ξεγελάσουντις υπηρεσίεςτης ΕΕ και θα χρηματοδοτήσουν με πόρους του ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έργα realestate.Μπορεί ο Υπουργός Οικονομικών να τους υποσχέθηκε 80 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ, όμως το δάνειο των 80 εκατ. της κρατικής ΔΕΘ ΑΕ πώς θα το δικαιολογήσουν και πώς θα το αποπληρώσουν; Αλήθεια, γιατί το κρύβουν στην τελευταία ανακοίνωση, φοβούνται την κατακραυγή του κόσμου;
- Λένε ότι θα κάνουν τον διαγωνισμό με «προκαταρκτικήαρχιτεκτονική μελέτη» και μετά ο «επενδυτής» θα κάνει τις πέντε σημαντικές και αναγκαίες μελέτες που τους επέβαλε το ΣτΕ:περιβαλλοντική, υδραυλική-αντιπλημμυρική, κυκλοφοριακή, αρχαιολογική, οικοδομική. Πώς θα τις αναθέσει, πόσο θα κοστίσουν και πότε θα ολοκληρωθούν, για να αρχίσουν την κατασκευή του έργου;Αν κάποια από τις μελέτες δεν εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τι θα κάνουν;Ποια η σκοπιμότητα, ποιος θα πληρώσει τις καθυστερήσεις ή την αδυναμία εκτέλεσης του έργου;
- Πώς θα λειτουργεί η Έκθεση ενώ ταυτόχρονα θα κατεδαφίζονται όλα τα υφιστάμενα κτίρια, θα ανασκάπτεται όλη η έκταση και θα κατασκευάζονται τα τερατώδη περίπτερα, τριπλάσια του Παλέ ντε Σπορ, το ξενοδοχείο, το συνεδριακό κέντρο, το γιγάντιο πάρκινγκ, το επιχειρηματικό-εμπορικό κέντρο και το πάρκο;Με Lego θα τα κατασκευάσουν;
Το μόνο βέβαιο είναι ότι όχι μόνο όλα αυτά δεν θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2031, αλλά και για πολλά χρόνια ακόμη το κέντρο της πόλης θα είναι ένα ατέλειωτο εργοτάξιο.
Καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό για την πόλη και τις λειτουργίες της;Μπορούν να συνειδητοποιήσουν έστω και τώρα τις ευθύνες τους απέναντι στην πόλη, τους Θεσσαλονικείς, τη ΔΕΘ και την οικονομία της ευρύτερης περιοχής.
Μετά από όλα αυτά, είναι πολύ πιθανό στα τόσα χαμένα χρόνια να προστεθεί και το οριστικό τέλος της ΔΕΘ, αφού με όλα αυτά θα φύγουν και οι λίγοι εκθέτες που έμειναν, καθώς οι περισσότεροι ήδη από χρόνια εκθέτουν στα ιδιωτικά εκθεσιακά κέντρα της Αττικής.
Οι διεκδικήσεις των πολιτών
– Αληθινό Μητροπολιτικό Πάρκο – κοινόχρηστο χώρο πράσινου, με ήπιες εκθεσιακές δραστηριότητες για τη βιωσιμότητα της ΔΕΘ.
– Μετεγκατάσταση των εκθέσεων μεγάλης όχλησης εκτός αστικού ιστού, στη δυτική Θεσσαλονίκη, για την ισόρροπη ανάπτυξη της πόλης, με ταυτόχρονη ανάπτυξη των μέσων μεταφοράς σταθερής τροχιάς.
– Προϋπολογισμό έργου που δεν θα υπερχρεώσει το ελληνικό δημόσιο.
– Αφαίρεση του χώρου της ΔΕΘ και της ΔΕΘ-HELEXPO από το χαρτοφυλάκιο του Υπερταμείου.
– Διατήρηση της συλλογικής μνήμης της πόλης με αξιοποίηση και ανάδειξη των ιστορικών περιπτέρων αξιόλογης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και μη διατάραξη του πλούσιου αρχαιολογικού υπόβαθρου της περιοχής.
