Βελιγράδι. Σάββατο 15 Μαρτίου στις 9 η ώρα το πρωί. Απέναντι από το σερβικό κοινοβούλιο, την πλατεία Pionirski έχουν περικυκλώσει τρακτέρ οπαδών του προέδρου Βούτσιτς, ο οποίος τους “επιστράτευσε” προκειμένου να αντιμετωπίσει το τεράστιο κύμα των διαδηλωτών φοιτητών και πολιτών από όλη τη Σερβία που είχε προγραμματιστεί για το απόγευμα του Σαββάτου. Στόχος, η αποτροπή να στηθεί η εξέδρα των φοιτητών στο κεντρικότερο κυβερνητικό σημείο της πρωτεύουσας της Σερβίας, όπως είχαν προαναγγείλει.
Οι δρόμοι του Βελιγραδίου το πρωί του Σαββάτου ήταν άδειοι. Τίποτα δεν θύμιζε τις στιγμές υποδοχής των φοιτητών από όλη τη Σερβία που κατέφθασαν το βράδυ της Παρασκευής, όπου πλήθος κόσμου και ένα τεράστιο κόκκινο χαλί που σκέπαζε την κεντρική οδό Terajie τους καλωσόρισε. Ήταν η ώρα του αποκάματος και της προετοιμασίας για την μεγάλη συνάντηση του “15 za 15”. Στις 15 Μαρτίου για τους 15 νεκρούς του NoviSad. Μία θρυαλλίδα αίματος που φώτισε λες όλες τις παθογένειες μιας διεφθαρμένης διακυβέρνησης και ενός συστήματος που δεν προσφέρει εναλλακτική. Η σταγόνα που ξεχείλισε χρόνια οργής.
Οριζόντια οργάνωση χωρίς ηγεσία
Οι φοιτητές έχουν οργανωθεί με οριζόντιο τρόπο ανά πανεπιστημιακή σχολή και λειτουργούν έτσι από τις 25 Νοεμβρίου που ξεκίνησαν οι συνελεύσεις από τη Σχολή Δραματικών Σπουδών μέχρι σήμερα. Μόνο στο Βελιγράδι υπάρχουν 60 πανεπιστημιακές σχολές και σε κατάληψη είναι και δύο ιδιωτικά πανεπιστήμια. Σε όλες οι φοιτητές είναι οργανωμένοι με τον ίδιο τρόπο.
Δεν υπάρχει ηγεσία στους φοιτητές, όλες οι αποφάσεις παίρνονται από τη γενική συνέλευση, από τις πιο σοβαρές ως τις πιο απλές. Ακόμη και οι συνεντεύξεις προς μέσα ενημέρωσης είναι απόφαση συνέλευσής και για αυτό στις συναντήσεις που είχαμε μαζί τους μας εξήγησαν ότι μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες χωρίς να εκπροσωπούν τη συλλογικότητα.
Η οργάνωσή τους στηρίζεται επίσης σε 5 ομάδες εργασίας οι οποίες ναι μεν λειτουργούν αυτόνομα, στη βάση όμως των αποφάσεων της συνέλευσης.
Η πρωτοβουλία των φοιτητών όπως μας είπαν στηρίχτηκε στον προηγούμενο αγώνα των αγροτών ενάντια στις ιδωτικοποιήσεις γαιών προκειμένου να προχωρήσει το ξεπούλημα του λιθίου στην κεντροδυτική Σερβία στην πολυεθνική Rio Tinto. Για αυτό και από την αρχή η στήριξη προς τους φοιτητές από τους αγρότες ήταν όχι απλώς δεδομένη αλλά αυτονόητη, καθώς σε αυτόν τον αγώνα είδαν τη συνέχεια του δικού τους αγώνα.
Στο πλευρό των φοιτητών είναι και οι καθηγητές των σχολών τους, ακολούθησαν τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μαθητές, δάσκαλοι και καθηγητές στέκονται δίπλα τους, ενώ όπως μας εξήγησαν παράλληλα με τον αγώνα τους άρχισε να ξεδιπλώνεται και μία προσπάθεια οριζόντιας οργάνωσης σε διάφορες κοινότητες. Ο αριθμός τους δεν είναι μεγάλος αυτή τη στιγμή ωστόσο η εμπιστοσύνη στη δυνατότητα ο κόσμος να πάρει την τύχη του στα χέρια του ξεδιπλώνεται.
Η σιωπή των 15’ που τρομοκράτησε την κυβέρνηση Βούτσιτς
Ένα ποτάμι κόσμου ξεχύθηκε από το τις πρώτες μεσημεριανές ώρες σε όλο το Βελιγράδι, αυτό το Σάββατο. Από όλες τις γέφυρες από το Νέο Βελιγράδι φτάνει κόσμος. Το κέντρο γύρω από την πλατεία Δημοκρατίας είναι απροσπέλαστο. Το ραντεβού, στις 4 το απόγευμα μπροστά στην εξέδρα που στήθηκε τελικά στην πλατεία Σλάβια. Ωστόσο για να φτάσεις εκεί από την πλατεία Δημοκρατίας ήταν σχεδόν αδύνατο. Ένα ποτάμι κόσμου προχωρά με σερβικές σημαίες και σύμβολα εθνικά και θρησκευτικά. “Μία συντηρητική εικόνα που εμπεριέχει ωστόσο προοδευτικά χαρακτηριστικά”, όπως θα μας εξηγήσουν φοιτητές από τη φιλοσοφική σχολή του Βελιγραδίου. Ένας ξεσηκωμός – κριτική απέναντι στη διαφθορά ενός χειμαζόμενου κοινοβουλευτικού συστήματος και μιας διεφθαρμένης εξουσίας. Μία διαμαρτυρία με χαρακτηριστικά γιορτής, που χωρά όσους αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στα αιτήματα και στον αγώνα των φοιτητών.
Οι φοιτητές δεν έχουν τις λύσεις, δεν ποδηγετούν, προτείνουν μόνο και απλώνουν το χέρι και σε άλλες κοινωνικές ομάδες και εργαζόμενους, συνδέοντας αγώνες για να βρουν τη λύση από κοινού.
BREAKING:
The student protest taking place in Belgrade tonight is one of the largest street protests in Europe in the past decades.
Videos show that well over half a million people have taken to the streets to demand President Vucic’s resignation
Serbia only has a pop. of 6.6M pic.twitter.com/WMONjmEBBR
— Visegrád 24 (@visegrad24) March 15, 2025
Ένα τεράστιο πλήθος κινείται στους δρόμους της σερβικής πρωτεύουσας και σύμφωνα με εκτιμήσεις ξεπερνά τις 600.000 κάποιοι μιλούν για εκατομμύριο. Κατά γενική εκτίμηση είναι η μεγαλύτερη διαμαρτυρία στην ιστορία της Σερβίας, ακόμη και από τον Οκτώβριο του 2000, την εποχή ανατροπής του Μιλόσεβιτς.
Στις οκτώ ακριβώς το απόγευμα αποφασίζουν να τηρήσουν την καθιερωμένη 15λεπτη σιγή προς τιμήν των 15 νεκρών στο Νόβι Σαντ. Μία σιγή πιο ηχηρή από όλο τον ήχο των σφυριχτρών και βουβουζέλων, τις ρυθμικές ιαχές “pumpaj” και τα μαρσαρίσματα των μηχανών από τη μηχανοκίνητη πορεία, που ξεκούφαιναν λίγο πριν. Αυτήν την ώρα, σε αυτό το 15λεπτο το καθεστώς αποφασίζει να “χτυπήσει” με το κανόνι ήχου, πολεμικό όπλο απώθησης των εχθρών. Μία φωτοβολίδα πέφτει στην πλατεία Pionirski και οι φοιτητές βγάζουν τα κίτρινα γιλέκα της περιφρούρησης και δηλώνουν ότι πλέον αυτή διαμαρτυρία δεν είναι πλέον δική τους.
#Serbia | Ivica Dačić denied claims that police officers moved away before the alleged use of a sonic weapon during the protest. “Police officers were not present in the crowd.”
He also said that those seen wearing helmets were bikers, not law enforcement.#LRAD #zvucnitop https://t.co/ntxF5eGoa1 pic.twitter.com/h2DYewlC0C
— Luka | Лука (@Lukai1861) March 17, 2025
Ο κόσμος διαλύεται. Την επόμενη ημέρα μάθαμε ότι περίπου 100 άτομα είχαν μεταφερθεί με προβλήματα ακοής στα νοσοκομεία και φοιτητές πήγαιναν σε πορεία προς συμπαράσταση τους. Ο Βούτσιτς διέψευσε τη χρήση του Acoustic Weapons (LRADs).
Ωστόσο δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βούτσιτς ψεύδεται, σχεδόν κανένας στη Σερβία δεν πιστεύει τα λόγια του προέδρου. Ο Βούτσιτς αντιμετωπίζει τον λαό σαν εχθρό και χτύπησε εναντίον του. Αυτό εξοργίζει ακόμη κι αυτούς που δεν μετείχαν στη διαδήλωση. Ο τελευταίος “άσσος” στο μανίκι του προέδρου πλέον είναι η υπόσχεση για προκήρυξη εκλογών, κάτι που όμως δεν φαίνεται να αλλάζει ΤΙΠΟΤΑ επί της ουσίας.
Η αρχή μιας αλλαγής από τα κάτω…
Οι φοιτητές δεν ήθελαν τη σύγκρουση και είχαν ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι η διαμαρτυρία τους θα ήταν ειρηνική. Εκατοντάδες φοιτητές με κίτρινα γιλέκα με τα διακριτικά των σχολών τους περιφρουρούσαν όλο αυτό το τεράστιο μήκος της πορείας.
Η μεγαλειώδης πορεία του Σαββάτου στο Βελιγράδι είναι πλέον ιστορία και όπως οι ίδιοι οι φοιτητές μας είπαν δεν αποτελεί το τέλος αλλά την αρχή αυτής της αλλαγής που ετοιμάζεται από τα κάτω. Κάτι καινούργιο, καθώς οι παλιές κοινοβουλευτικές πολιτικές δεν επαρκούν και δεν μπορούν να δώσουν απαντήσεις και λύσεις. Οι φοιτητές της Σερβίας διεκδικούν δικαιοσύνη, δημοκρατία, αξιοπρέπεια και 
έχουν πάρει μαζί τους σε αυτό τον αγώνα έναν ολόκληρο λαό, που “δεν κάνουμε απλώς εξέγερση, ζούμε την εξέγερση ”.
Η επόμενη ημέρα έχει τα χαρακτηριστικά της ζωής, περισσότερες αβεβαιότητες παρά βεβαιότητες. Υπάρχουν πολλοί που αναρωτιούνται μετά από αυτό ΤΙ; Πώς μπορούν να συνυπάρξουν όλες αυτές οι διαφορετικές ιδεολογικές αποχρώσεις σε ένα μέτωπο και έναν κοινό αγώνα; Τι θα γίνει με το πολιτικό αδιέξοδο που διαγράφεται, καθώς η κατακερματισμένη αντιπολίτευση είναι φανερό ότι δεν μπορεί να αποτελέσει λύση… Πόσο θα αντέξουν φοιτητές και εργαζόμενοι αν υλοποιηθούν οι απειλές Βούτσις με απώλεια έτους και απολύσεις; Κανείς δεν έχει τις απαντήσεις, οι φοιτητές στις ερωτήσεις αυτές απαντούν με ένα χαμόγελο, όχι αδιαφορίας, αλλά να, είναι που δεν φοβούνται το αύριο… Το ονειρεύονται, το σχεδιάζουν… Όχι μόνοι, με όλους και όλες μαζί!
Ο ορθολογισμός και τα αδιέξοδά του χτυπιούνται με τη δύναμη της νιότης και την πίστη ότι όλα είναι δυνατά, αν ο ένας ακουμπήσει στο πλευρό της άλλης. Η δύναμη του ΜΑΖΙ. Όπως και νάχει μένει να δούμε αυτόν τον αγώνα να εξελίσσεται, να παρακολουθήσουμε τις γέφυρες που απλώνει στους γείτονες λαούς και όχι μόνο και πάνω από όλα πριν βιαστούμε να κρίνουμε, να προσπαθήσουμε να αφουγκραστούμε τους χτύπους αυτού που γεννιέται στη Σερβία σήμερα, στη Ροζάβα χθες και ποιος ξέρει που άλλου αύριο…
Η πορεία της κλιμάκωσης των διαμαρτυριών και των φοιτητικών κινητοποιήσεων στη Σερβία
