Η γενοκτονία στη Γάζα και η εθνοκάθαρση του παλαιστινιακού λαού από το κράτος του Ισραήλ είναι η πιο αισχρή και παράλληλα, η πιο κραυγαλέα επίθεση ενός συστήματος εξουσίας αποικιοκρατικού, φασιστικού και ακραία νεοφιλελεύθερου, μέσα στο γενικευμένο πόλεμο που αυτό έχει εξαπολύσει ενάντια στην κοινωνία, σε όλο τον πλανήτη. Η συζήτηση που έγινε με πρωτοβουλία του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης, στο 26ο αντιρατσιστικό φεστιβάλ, αποτέλεσε το χωροχρονικό σημείο για να ακουστούν πολλές φωνές. Φωνές που ανέδειξαν πόσο απανθρωποποιητική και απανθρωποποιημένη είναι η κοινωνία και πως μπορούμε να εξυφάνουμε μορφές αντίστασης απέναντι σε αυτό.
Οι φωνές των ανθρώπων που βιώνουν τη γενοκτονία, την καθημερινή βία του να είσαι μετανάστρια, άνθρωπος χωρίς χαρτιά, να ζεις, σχεδόν καθημερινά, τη φυσική και θεσμική καταστολή του κράτους και το ρατσισμό, απλά επειδή προσπαθείς να επιβιώσεις, έκαναν την αρχή.
Άνθρωποι από την Παλαιστίνη, μέλη της Παλαιστινιακής κοινότητας Θεσσαλονίκης, μετέφεραν τα λόγια τους δικών τους από τη Γάζα, που θρηνούν για τους νεκρούς τους, που ζουν καθημερινά το φόβο των ισραηλινών βομβαρδισμών και ελεύθερων σκοπευτών, που λιμοκτονούν εξαιτίας του αποκλεισμού. Και από τη Δυτική Όχθη, που αντιμετωπίζουν τα πογκρόμ των εποίκων και το απαρτχάιντ που τους έχει επιβάλει το ισραηλινό κράτος. Καμία λέξη, είπαν, καμία φράση δεν μπορεί να μεταφέρει στην ολότητά της αυτό που βιώνει ο Παλαιστινιακός λαός. Ακόμη και το πιο αναλυτικό ρεπορτάζ. Δυστυχώς, όμως και αυτό ήταν το μήνυμα που θέλησαν να στείλουν, στην ελληνική γεωγραφία, η αντίδραση της κοινωνίας για όσα συμβαίνουν δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη μαζικότητα. Κάλεσαν μάλιστα, όλο τον κόσμο, σε όλο τον πλανήτη να ξεσηκωθεί για να διεκδικήσει τον άμεσο τερματισμό του αποκλεισμού και της γενοκτονίας στη Γάζα, της εθνοκάθαρσης που διαπράττει συνολικά το κράτος του Ισραήλ και την ελευθερία του Παλαιστινιακού λαού.
Τις απαράδεκτες συνθήκες στα κέντρα κράτησης μεταναστ(ρι)ών κατήγγειλαν μέλη της ομάδας Σουδανών από το καμπ των Σερρών. Έκαναν λόγο για άθλιες συνθήκες, σε μια καθημερινότητα σε φθαρμένα κοντέινερ, όπου η κατάσταση είναι ακόμη πιο αφόρητη τις ημέρες της μεγάλης ζέστη, για ελλιπή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, για χρόνια πάσχοντα άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε απαραίτητα φάρμακα. Την ώρα που η χρηματοδότηση για τη διατροφή τους έρχεται από την ΕΕ, σημείωσαν, το φαγητό που φτάνει σε αυτούς από τους εργολάβους δεν ανταποκρίνεται στη χρηματοδότηση αυτή. Όταν διαμαρτύρονται για την κατάσταση αυτή, όπως είπαν στοχοποιούνται από τους υπευθύνους ενώ αντιμετωπίζουν καθημερινά ρατσιστικές συμπεριφορές τόσο από τη διοίκηση όσο και από εργαζόμενους στο καμπ. Όσο για τη διαδικασία
ασύλου, την οποία το κράτος καθιστά ιδιαίτερα δυσχερή και χρονοβόρα για τα αιτούμενα άτομα, ακόμη και εκεί γίνονται διαχωρισμοί. Από την πλευρά των Σουδανών που μένουν στο καμπ Σερρών, καταγγέλθηκε ότι άτομα αραβικής καταγωγής αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα και απορριπτικές αποφάσεις σε σχέση με αυτά που είναι αφρικανικής καταγωγής. Η απανθρωποποίηση των μεταναστ(ρι)ών, σημείωσαν, δεν προκύπτει από παραλείψεις ή από μεμονωμένα περιστατικά και συμπεριφορές αλλά είναι συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης και της ΕΕ που ενστερνίζονται και υλοποιούν τις πιο ακροδεξιές και ξενοφοβικές αντιμεταναστευτικές πολιτικές.
Η βία είναι μια καθημερινότητα για τις μετανάστ(ρι)ες, σημείωσαν τα μέλη του σωματείου εργαζόμενων στο προσφυγικό. Βία από την οποία προσπαθούν να ξεφύγουν αλλά την υφίστανται συνεχώς, σστον εκτοπισμό τους, στο ταξίδι της φυγής, στα pushbacks, τα πολύνεκρα ναυάγια, όπως στην Πύλο και αλλού στη Μεσόγειο, στην ”υποδοχή”, στην παραμονή-εγκλεισμό, στη διαδικασία για το άσυλο. Όπως ανέφεραν, σε μεγάλο ποσοστό οι μετανάστ(ρι)ες βιώνουν έντονο ψυχικό πόνο και προβλήματα από τον εγκλωβισμό τους σε αυτή τη βία, που φαίνεται να μην έχει τέλος ούτε τρόπο διαφυγής, καθώς η όποια προσπάθεια να συνεχίσουν το ταξίδι τις υποβάλει στους ίδιους παραπάνω κινδύνους. Παράλληλα, και οι συνθήκες για τα άτομα που εργάζονται στις δομές, δεν διαφέρουν. Ιατρεία σε κοντέινερ που στάζουν, χωρίς τρεχούμενο νερό, όπως αναφέρθηκε, καθεστώς ελέγχου πάνω τους για να μη σπάσει το στρατοκρατικό μοντέλο λειτουργίας των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Κατήγγειλαν ακόμη, την απαγόρευση εισόδου κάθε άλλου αλληλέγγυου ατόμου ή συλλογικότητας στα καμπ.
Μέσω της εκδήλωσης δόθηκε η δυνατότητα σε μετανάστ(ρι)ες να συνομιλήσουν με την κοινωνία και τον αλληλέγγυο κόσμο της Θεσσαλονίκης, κάτι που είναι ζητούμενο για ένα αντιρατσιστικό φεστιβάλ. Ακούστηκαν όμως κι άλλες φωνές. Φωνές ανθρώπων που για το κράτος αλλά και για μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας, ανήκουν σε ανθρώπους αόρατους. Όπως οι άνθρωποι χωρίς χαρτιά. Μια 22χρονη μέλος της κοινότητας Ρομά, που ζει σε καταυλισμό έξω από τη Θεσσαλονίκη από τον πρώτους μήνες της ζωής της, από όταν ήρθαν με τη μητέρα της από την Αλβανία, μίλησε για το ρατσισμό που βιώνει, για το γεγονός ότι δεν διστάζει να υπερασπιστεί την αξιοπρέπειά της όταν αυτό συμβαίνει, αλλά και για την καταστολή και τη βία που έχει υποστεί από αστυνομικούς. Για να μπορέσουν να ζήσουν, η ίδια, τα τρία της παιδιά και η μητέρα της που αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, δεν έχει άλλο τρόπο από το να ψάχνει στα σκουπίδια για πράγματα προς ανακύκλωση ή να στήνει πάγκο στην αυτοσχέδια αγορά της Ξηροκρήνης. Εκεί, όπως κατήγγειλε, έχει υποστεί επανειλημμένα καταστολή και βία σωματική και λεκτική από αστυνομικούς. Το ίδιο και η μητέρα της που τη συνοδεύει. Σε μία περίπτωση όπως είπε, αστυνομικός την κυνήγησε και όταν αυτή έπεσε κάτω, την κλώτσησε και άρχισε να τη χτυπά στο πρόσωπο. Σημειώνεται ότι για το θέμα αυτό έχουν κάνει παρεμβάσεις τόσο στην αγορά της Ξηροκρήνης όσο και αλλού, συλλογικότητες και αλληλέγγυοι,-ες. Μάλιστα σε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις, η 22χρονη αφέθηκε ελεύθερη από αστυνομικό χάρη στην αντίδραση αλληλέγγυων.
Και δεν είναι μόνο η καταστολή και βία που υφίστανται οι άνθρωποι χωρίς χαρτιά. Μέλη του Κοινωνικού Ιατρείου, που ήρθαν σε επαφή με την 22χρονη επειδή ο 4χρονος γιος της έπρεπε να εγχειριστεί, κατήγγειλαν ότι το νοσοκομείο στο οποίο απευθύνθηκαν, αρνήθηκε να παράσχει οποιαδήποτε φροντίδα στον μικρό, επειδή και αυτός δεν έχει χαρτιά.
Στις τοποθετήσεις που ακολούθησαν, κόσμος που παρευρέθηκε στην εκδήλωση, έπιασε το νήμα από τις παραπάνω τοποθετήσεις και ανέδειξε ότι η απανθρωποποίηση βιώνεται από το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας. Βιώνεται μέσα από την καταστολή, από το γεγονός ότι αστυνομικοί που ευθύνονται για το θάνατο παιδιών Ρομά, κοινωνικων αγωνιστ(ρι)ών και άλλων ανθρώπων είναι στο απυρόβλητο. Βιώνεται μέσα από την καθημερινή βία της φτώχειας και της επισφάλειας, μέσα από την ασυδοσία των ιδιοκτητών στέγης. Είναι αναπόσπαστο και θεμελιακό κομμάτι του συστήματος που μας επιβάλει μια ζωή, μέσα στον (εκ)φασισμό, την αποικιοκρατία και τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό, όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Εκκωφαντική έκφραση αυτού, σημειώθηκε, είναι το κρατικό – καπιταλιστικό έγκλημα των Τεμπών. Όλοι μαζί, οι απανθρωποποιημένοι μπορούμε να αντισταθούμε, όπως σημειώθηκε στις παρεμβάσεις. Με όπλο την αλληλεγγύη, μπορούμε να εξυφάνουμε τις αντιστάσεις μας εκεί όπου ζούμε, ενάντια σε ότι μας στερεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια αλλά και σε ότι στερεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια της άλλης ύπαρξης τόσο δίπλα μας όσο παντού στον πλανήτη. Μπορούμε να απεγκλωβιστούμε από τα αφηγήματα του κράτους που, ως βασικό συστατικό του συστήματος κυριαρχίας, στοχοποιεί τα πιο ευάλωτα κομμάτια της κοινωνίας και όσους αντιδρούν και αντιστέκοντας, για να κατασκευάσει εχθρούς.
Στο κάλεσμά του για την εκδήλωση, το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης σημειώνει:
“Οι ζωές μας δεν χωράνε στα νούμερά τους!
Πόσο απο-ανθρωποποιητική και πόσο απο-ανθρωποποιημένη είναι η ελληνική κοινωνία; Ποιες μορφές αντίστασης μπορούμε να εξυφαίνουμε απέναντι σε αυτή την απάνθρωπη καθημερινότητα που βιώνουμε;
Στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία η κρατική πολιτική προωθεί την από-ανθρωποποίηση σε βάθος πέρα και από το να μετρά την αξία της ανθρώπινης ζωής με όρους εμπορεύματος.
Η με κάθε τρόπο και τίμημα, απώθηση των μεταναστών, η ρητορική μίσους εναντίον ομάδων πληθυσμού, η ατιμωρησία της θεσμικής και αστυνομικής βίας νομιμοποιούν την απαξίωση ομάδων πληθυσμού «ως λιγότερο ανθρώπων». Οι Ρομά είναι κατώτεροι, οι μετανάστες εισβολείς, οι αλλόθρησκοι επικίνδυνοι, οι διαδηλωτές τρομοκράτες, η διαμαρτυρόμενη νεολαία φορέας ανομίας, το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη υπεράσπιση της τρομοκρατίας και του αντισημιτισμού, ενώ η γενοκτονία στη μαρτυρική Γάζα βαφτίζεται δικαίωμα στην αυτοάμυνα του Ισραήλ! Και όλα αυτά συνιστούν το φάσμα των ζωών που δεν θεωρούνται αξιοβίωτες από το σύστημα.
Επιλεκτική ευαισθησία και επιλεκτικός ανθρωπισμός συμπληρώνουν το κάδρο της εμπέδωσης της απο-ανθρωποποίησης ως κανονικότητας στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία.
Η από-ανθρωποποίηση όμως του «Άλλου» δεν αποστερεί απλά το δικαίωμα της ανθρωπινότητας σε αυτό το απέναντι Άλλο. Ταυτόχρονα, απομακρύνει το ίδιο το υποκείμενο αυτής της δράσης από την ανθρώπινη του διάσταση οδηγώντας το σε μία μορφή ψυχικής νέκρωσης και ηθικής σκληρότητας. Χωρίς ενοχή, χωρίς συμπόνοια, χωρίς αίσθημα ευθύνης, χωρίς αμφιβολία. Η ίδια του η δράση επιστρέφει στον πυρήνα εκκίνησης της και λειτουργεί ως καταστροφέας της δικής του ανθρώπινης υπόστασης.
Στο πάνελ θα συμμετέχουν: Μέλος του Κοινωνικού Ιατρείου, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στο Προσφυγικό, Μέλος της Παλαιστινιακής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Μέλος της κοινότητας Ρομά και, θα παρέμβει μέλος της ομάδας Σουδανών προσφύγων από το καμπ Σερρών.
Πρόθεση μας, να ανοίξει μια ευρεία συζήτηση, να στοχαστούμε και να δράσουμε συλλογικά και αλληλέγγυα, για την «ανθρωπινότητα» μας.
Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης (KIA) Θεσσαλονίκη”
φωτογραφίες: Α.Κ.
Σε εξέλιξη το 26ο αντιρατσιστικό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
To 26o αντιρατσιστικό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που ολοκληρώνεται το Σάββατο 28/6, στο πάρκο Ξαρχάκου, και φέτος έχει ως κεντρικό άξονα τον αγώνα για ελευθερία στην Παλαιστίνη. “Παρά τις εκκλήσεις διεθνών φορέων και κινημάτων για να σταματήσει η μεθοδευμένη γενοκτονία που υφίστανται οι Παλαιστίνιοι στον ίδιο τους τον τόπο, η διεθνής κοινότητα μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται το μέγεθος της συνενοχής της — να μην ενοχλείται από το αίμα που χύνεται”, τονίζεται στο κάλεσμα. Ακολουθεί το κάλεσμα για το 26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης και το πρόγραμμα συζητήσεων, πολιτιστικών εκδηλώσεων και δράσεων της τρίτης μέρας.
26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Κοινωνικής Αλληλεγγύης
26-28 Ιουνίου 2025, Πάρκο Ξαρχάκου [ΧΑΝΘ]
Ας μη λυγίσει η μνήμη, ας μην καεί η φωνή,
ας μη σωπάσει η ζωή
Για 26η συνεχή χρονιά, με πείσμα, πίστη και επιθυμία, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης είναι εδώ. Δεν είναι απλώς ένας θεσμός, είναι μια φλόγα που δεν σβήνει γιατί τη συντηρούν οι ζωές και οι αγώνες μας. Μέσα σε έναν κόσμο που σκοτεινιάζει, επιμένουμε να αναπνέουμε συλλογικά και σας προσκαλούμε. Σε μια εποχή που ο φασισμός, ο αποκλεισμός και το μίσος δυναμώνουν, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ είναι μια μεγάλη γιορτή κοινότητας, διαφορετικότητας και αλληλεγγύης. Μια μεγάλη ανοιχτή αγκαλιά που όλοι οι κάτοικοι της πόλης την έχουμε ανάγκη· όλες οι φωνές που δεν θέλουν να σωπάσουν έχουν τον χώρο τους· όλα τα όνειρα που ασφυκτιούν στο περιθώριο αποκτούν θέση κεντρική, φωτίζονται.
Και φέτος, δεν θα μπορούσαμε να μην έχουμε ως κεντρικό άξονα τον αγώνα για ελευθερία στην Παλαιστίνη. Παρά τις εκκλήσεις διεθνών φορέων και κινημάτων για να σταματήσει η μεθοδευμένη γενοκτονία που υφίστανται οι Παλαιστίνιοι στον ίδιο τους τον τόπο, η διεθνής κοινότητα μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται το μέγεθος της συνενοχής της — να μην ενοχλείται από το αίμα που χύνεται. Την ίδια ώρα, πρωτοβουλίες όπως το March to Gaza και το Freedom Flotilla Coalition δείχνουν πως μόνο ο λαός μπορεί να βοηθήσει τον λαό.
Παράλληλα, βλέπουμε την κατάσταση στα θαλάσσια σύνορα. Οι επαναπροωθήσεις των τελευταίων κυβερνήσεων, καταδικασμένες κατ’ επανάληψη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχουν μετατρέψει το Αιγαίο σε άτυπο τάφο. Η παραβίαση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου έχει γίνει καθημερινότητα: απαγωγές, εξαφανίσεις ανθρώπων που αναζητούν ασφάλεια. Η ιθαγένεια παραμένει γραφειοκρατικός λαβύρινθος, ενώ η πρώτη γενιά μεταναστ(ρι)ών στερείται ακόμα και στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα. Η προτεινόμενη αυστηροποίηση του πλαισίου εισόδου και παραμονής, που ανακοίνωσε ο νέος υπουργός Μετανάστευσης, ποινικοποιεί με ρατσιστικά και ταξικά κριτήρια τη μετανάστευση. Όλα αυτά δύο χρόνια μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο, όπου η δίκη αναδεικνύει τις ευθύνες του κράτους μα η ατιμωρησία και η συγκάλυψη κυριαρχούν.
Μια δικαιοσύνη που αγνοείται. Όπως αγνοείται και στο κρατικό έγκλημα των Τεμπών, όπου με συνεχόμενα επικοινωνιακά τεχνάσματα επιχειρείται αποπροσανατολισμός και μετατόπιση της συζήτησης σε επίπλαστα “προβλήματα” όπως η αξιολόγηση, η “ανομία” στα πανεπιστήμια, τα Εξάρχεια, η παραβατικότητα των νέων, η άρση μονιμότητας στο δημόσιο.
Ένα δημόσιο που σταθερά ταλαιπωρείται από την υποστελέχωση. Πρόκειται για μια επίθεση στον δημόσιο χαρακτήρα των αγαθών και των υποδομών, με στόχο την απαξίωση τους και την ιδιωτικοποίηση δήθεν για το κοινό καλό, εξυπηρετώντας τελικά ιδιωτικά συμφέροντα και ρουφώντας και το τελευταίο ευρώ από την ήδη ρημαγμένη καθημερινότητα.
Την ίδια ώρα, το κόστος ζωής αυξάνεται ραγδαία. Οι μισθοί νεοδιορισμένων σε παιδεία και υγεία δεν επαρκούν. Το καρτέλ ενέργειας, η απορρόφηση κατοικιών από funds, η τουριστικοποίηση των πάντων, μάς κάνουν να ασφυκτιούμε στον τόπο μας.
Παρακολουθούμε την άνοδο της Ακροδεξιάς παγκοσμίως. Πολιτικές δυνάμεις απειλούν ελευθερίες και κεκτημένα δικαιώματα. Ο περιορισμός των τρανς δικαιωμάτων —στη νομική αναγνώριση, στην πρόσβαση στην υγεία, στην εκπαίδευση— δεν είναι μεμονωμένος. Είναι μέρος μιας ευρύτερης, συντηρητικής αντεπίθεσης. Με πρόσχημα την «ασφάλεια» θεσμοθετούν καταστολή και ρατσισμό. Με πρόφαση την «κανονικότητα» επιτίθενται στους πιο ευάλωτους: τα τρανς άτομα, τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, τους πρόσφυγες, τις άστεγες, τις γυναίκες, τα άτομα με αναπηρία.
Συνεχίζεται η απροθυμία της αστυνομίας να παρέχει στοιχειώδη ασφάλεια σε γυναίκες, trans και queer άτομα. Ο συντηρητισμός επιμένει να διατηρεί την κανονικότητα του σεξισμού, της τρανσοφοβίας και της ομοφοβίας. Το τίμημα: λιντσαρίσματα και δολοφονίες, ακόμα και έξω από αστυνομικά τμήματα.
Αντίθετα, η κρατική βία είναι παρούσα σε πολιτικούς χώρους, πορείες, σε καταυλισμούς και σε κάθε σημείο όπου το κράτος νιώθει απειλή. Μοιράζει συγχωροχάρτια σε κάθε είδους κακούργημα. Και το ερώτημα παραμένει: ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες;
Τέλος, η άρνηση ουσιαστικής περιβαλλοντικής πολιτικής είναι εμφανής. Η κλιματική κρίση γίνεται πιο ορατή, πιο βίαιη, πιο καταστροφική. Πίσω από τους νόμους καθησυχασμού, οι ίδιες καταστροφικές κατευθύνσεις συνεχίζονται.
Κόντρα σε πολιτικές που μας βλέπουν ως αριθμούς ή καταναλωτές, εμείς μιλάμε, ενωνόμαστε, οργανωνόμαστε. Χτίζουμε κόσμους χωρίς αποκλεισμούς. Βρισκόμαστε ξανά στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με συζητήσεις, μουσικές, θέατρο performances, εκθέσεις. Δημιουργούμε ανθρώπινες κοινότητες ύπαρξης και φωνάζουμε ξανά: λευτεριά στην Παλαιστίνη.”
φωτογραφίες: Α.Κ.
