Η περίοδος που προηγήθηκε της τραγωδίας των Τεμπών, βρήκε το ανταγωνιστικό κίνημα στην Ελλάδα σε μια φάση ύφεσης, με διάσπαρτες εστίες αντίστασης αλλά χωρίς τη συνοχή και τη δυναμική που χαρακτήριζε προηγούμενες περιόδους. Το κοινωνικό σώμα, εξαντλημένο από τη δεκαπενταετή κρίση, την κρατική καταστολή και την πανδημία, βρισκόταν σε έναν κατακερματισμένο αναβρασμό.
Βασικά αναχώματα κοινωνικής αντίστασης ,στη συγκεκριμένη χρονικότητα, αποτέλεσαν το φοιτητικό κίνημα με το μέτωπο ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία και το νόμο Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη να συγκροτεί μία από τις λίγες δυναμικές εστίες αγώνα, ιδιαίτερα με τις μαζικές αντιδράσεις στη Θεσσαλονίκη, όπου οι συγκρούσεις με την αστυνομία έγιναν καθημερινό φαινόμενο. Οι εργατικοί αγώνες με σημείο αναφοράς τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στις ταχυμεταφορές (e-food, Wolt) και στους σιδηρόδρομους (ΟΣΕ) που έδειξαν το αδιέξοδο της επισφαλούς και υποτιμημένης εργασίας, αλλά παρέμεναν απομονωμένες και οι περιβαλλοντικοί αγώνες με τις μάχες ενάντια στις εξορύξεις και στις ανεμογεννήτριες (Τήνος, Άγραφα) που συνέχιζαν να δημιουργούν τοπικές ρήξεις, αλλά δεν συγκροτούσαν ένα ευρύτερο ανταγωνιστικό πρόταγμα. Σε αυτό το πλαίσιο, η κρατική καταστολή εντάθηκε, επιχειρώντας να διαλύσει κάθε πιθανό πεδίο σύγκρουσης. Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια, η κοινωνική οργή βρισκόταν σε λανθάνουσα κατάσταση, έτοιμη να εκραγεί με το πρώτο μεγάλο γεγονός που θα λειτουργούσε ως καταλύτης.
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, η σύγκρουση δύο τρένων στα Τέμπη δεν ήταν ένα απλό δυστύχημα, αλλά μια μαζική κρατική δολοφονία που ανέδειξε τη σήψη του ελληνικού κράτους και του καπιταλιστικού συστήματος. Η απαξίωση των δημόσιων υποδομών, η διάλυση των σιδηροδρόμων μέσω ιδιωτικοποιήσεων και οι συνεχείς προειδοποιήσεις των εργαζομένων που αγνοήθηκαν, οδήγησαν στη θυσία δεκάδων ανθρώπων στον βωμό του κέρδους και της κρατικής αδιαφορίας.
Η αντίδραση ήταν εκρηκτική και μαζική. Χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους, με τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων ετών. Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις, οι πορείες μετατράπηκαν σε πεδία σκληρής καταστολής, με την αστυνομία να επιτίθεται βίαια για να καταστείλει την οργή. Για πρώτη φορά μετά από καιρό, η κοινωνική βάση έδειξε σημάδια ριζοσπαστικοποίησης, ξεπερνώντας τις παραδοσιακές μορφές διαμαρτυρίας και φλερτάροντας με πιο επιθετικές τακτικές.
Το επόμενο διάστημα, η κρατική στρατηγική στράφηκε στην απορρόφηση της κοινωνικής οργής μέσω επικοινωνιακών τεχνασμάτων, υποσχέσεων για έρευνες και αλλαγές, και κυρίως με την κλασική τακτική της καταστολής και της λήθης. Οι μεγάλες πορείες άρχισαν να φθίνουν σταδιακά, καθώς το κράτος έπαιξε το παιχνίδι του “κατευνασμού” και της διάσπασης. Ο εκλογικός κύκλος του 2023 έσπρωξε την ατζέντα αλλού, αποδυναμώνοντας το αντικρατικό πρόσημο των κινητοποιήσεων. Οι υποσχέσεις για βελτίωση των σιδηροδρόμων δεν οδήγησαν σε καμία ουσιαστική αλλαγή. Το κρατικό έγκλημα ξεχάστηκε μέσα στην “κανονικότητα” του νεοφιλελεύθερου ξεπουλήματος.
Ωστόσο, το τραύμα των Τεμπών παρέμενε ανοιχτό. Οι οικογένειες των θυμάτων, οι αγωνιζόμενοι φοιτητές και οι εργαζόμενοι που βρέθηκαν στο προσκήνιο των διαδηλώσεων, κρατούσαν ακόμα το νήμα της μνήμης ζωντανό.
Φεβρουάριος 2025. Δύο χρόνια μετά το κρατικό έγκλημα στα Τέμπη, η κοινωνική οργή που φαινόταν να έχει καταλαγιάσει, επιστρέφει μαζικά. Οι δρόμοι ξαναγεμίζουν, τα συνθήματα που είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν στους τοίχους ξαναζωντανεύουν, και οι διαδηλώσεις παίρνουν χαρακτηριστικά ευρύτερης κοινωνικής σύγκρουσης. Η σπίθα για τη νέα κοινωνική έκρηξη δεν άργησε να έρθει. Τα νεο-δημοσιευμένα βίντεο από τη νύχτα της σύγκρουσης των τρένων αποκάλυψαν αυτό που πολλοί γνώριζαν, αλλά το κράτος και τα συστημικά ΜΜΕ πάλευαν να συγκαλύψουν: τον πραγματικό χρόνο αντίδρασης, την ανικανότητα του κρατικού μηχανισμού, το «μπάζωμα» των κρατικών ευθυνών και τις εσκεμμενες καθυστερήσεις στη διάσωση.
Αλλά το πιο σοκαριστικό από όλα (ιδιαίτερα για το ευρύ κοινωνικό φάσμα) ήταν οι ηχητικές καταγραφές των επιβατών και των τραυματιών. Το “Δεν έχω οξυγόνο” έγινε το νέο σύνθημα. Όχι μόνο ως κυριολεκτική κραυγή των θυμάτων που εγκλωβίστηκαν στα κατεστραμμένα βαγόνια, αλλά ως συμβολισμός μιας κοινωνίας που ασφυκτιά κάτω από την κρατική διαχείριση, τη διάλυση των δημόσιων υποδομών, την καταστολή και τη συνεχή ατιμωρησία.
Η οργή που φάνηκε να έχει απορροφηθεί από την κυβερνητική στρατηγική και την εκλογική διαδικασία του 2023-2024 επανέρχεται με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Διαδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα με Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και άλλες πόλεις να γίνονται ξανά πεδία μαζικών συγκρούσεων. Εκατοντάδες χιλιάδες κατεβαίνουν στους δρόμους, ενώ οι πορείες αποκτούν πιο ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά. Οι φοιτητές στην πρώτη γραμμή με τις σχολές κατειλημμένες. Εργατικές απεργίες και μπλόκα με τους σιδηροδρομικούς, τους εργαζομένους στις μεταφορές και τους δημόσιους υπαλλήλους να μπαίνουν σε κινητοποιήσεις. Το αίτημα για ανάκτηση των δημόσιων συγκοινωνιών και ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των υποδομών γίνεται κεντρικό. Σύγκρουση με τα σώματα ασφαλείας και η αστυνομία απαντά όπως πάντα: δακρυγόνα, συλλήψεις, βίαιη καταστολή. Αλλά πλέον ο φόβος φαίνεται να έχει μετακινηθεί προς την πλευρά του κράτους. Οι εικόνες της ωμής βίας δεν τρομάζουν – εξοργίζουν.
Σε περιόδους όπου το ευρύτερο ανταγωνιστικό κίνημα αποκτά μαζικότητα και η οργή του κόσμου ξεχύνεται στους δρόμους, κάθε συλλογικότητα, πολιτική οργάνωση, ατομικότητα αλλά και τα μέσα ενημέρωσης οφείλουν να θέσουν ένα βασικό ερώτημα στο ίδιο τους το υποκείμενο. Αυτό δεν είναι άλλο απο το ποιός είναι ο ρόλος τους μέσα στις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Απο τη δικιά μας πλευρά, τα χαρακτηριστικά και οι αξίες που τέθηκαν από την αρχή της συγκρότησής μας έμειναν αμετάβλητα μέχρι και σήμερα και δεν μας αντιπροσωπεύουν τακτικές λαϊκισμού, καιροσκοπισμού ούτε είμαστε ευθυγραμμισμένα με την εκάστοτε συγκυριακή εξουσία (βλέπε όλα τα ΜΜΕ που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο -αν όχι όλο- κομμάτι ενημέρωσης στην οθόνη σου). Είμαστε μια πρωτοβουλία στον τομέα της ενημέρωσης που συστήνει και λειτουργεί ένα νέο πολυμορφικό μιντιακό εγχείρημα, πέρα από το κυρίαρχο ιδεολογικό – πολιτικό – οικονομικό μοντέλο. Ένα μέσο ελεύθερο και κοινωνικό, με λειτουργία αυτοδιαχειριζόμενη, μορφή συνεργατική και διαδικασίες αμεσοδημοκρατικές, ισότιμης συμμετοχής.Με βασικό άξονα την αδιαμεσολάβητη πληροφόρηση και την ακηδεμόνευτή ενημέρωση – ως δημόσιο αγαθό και κοινωνικό δικαίωμα και όχι ως εμπόρευμα ή μέσο προπαγάνδας. Ένα μέσο επικοινωνίας και αμφίδρομης σχέσης με την κοινωνία και τους ανθρώπους της. Δεν έχουμε αυταπάτες για το ποιοί είμαστε και γνωρίζουμε καλά ποιοί είναι απέναντί μας (κράτος,κεφάλαιο,εξουσία) όπως μας γνωρίζουν και αυτοί (κάτι το οποίο μας έχει γνωστοποιηθεί πολλάκις απο την ΕΛΑΣ σε πλαίσια εκφοβισμού).
