Σε πρόσφατη ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας η ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ κατέθεσε μια σειρά ερωτήσεις και προτάσεις σχετικά με την διαχείριση των απορριμμάτων και ειδικά με το θέμα της ανακύκλωσης.
Συγκεκριμένα:
1. Πόσο είναι σήμερα το ποσοστό ανακύκλωσης στον δήμο;
2. Ποιο είναι το ποσοστό απορριμμάτων που οδηγούνται στην ταφή;
3. Υπάρχει αύξηση ή μείωση του όγκου των απορριμμάτων και ποιο είναι αυτό ανά κάτοικο;
4. Ποιο είναι το ποσοστό ανακύκλωσης στον δήμο;
5. Υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία με άλλους δήμους και το συνολικό ποσοστό στην χώρα;
6. Υπάρχει συγκεκριμένος στόχος και χρονοδιάγραμμα επίτευξης;
7. Πόσα ειδικά απορριμματοφόρα και πόσοι μπλε κάδοι υπάρχουν; Επαρκούν για τις ανάγκες του δήμου;
8. Γιατί δεν προχωράμε στην διαλογή στην πηγή με τοποθέτηση διαφορετικών κάδων για κάθε ανακυκλώσιμο υλικό (χαρτί γυαλί, μέταλλα, πλαστικό κλπ.) ;
9. Πότε και πώς θα ξεκινήσει το πρόγραμμα με τους καφέ κάδους;
10. Ποιες ενέργειες γίνονται για την ενημέρωση, ενθάρρυνση και συμμετοχή των κατοίκων στην διαδικασία της ανακύκλωσης;
11. Υπάρχει κάποιο σχέδιο παρέμβασης για την μείωση πλαστικών συσκευασιών( πχ καταστήματα καφέ, εστίασης , supermarket, λαϊκές αγορές κλπ.);
12. Πόσα ΚΔΑΥ και εργοστάσια ανακύκλωσης στο νομό λειτουργούν και πώς; Πώς εξηγούνται τα συχνά περιστατικά πυρκαγιών σε τέτοιου είδους εγκαταστάσεις;
13. Σε ποια κατάσταση είναι τα ειδικά προγράμματα ανακύκλωσης(π.χ ηλεκτρικών συσκευών, μπαταριών, τηγανόλαδου κλπ);
Από τις απαντήσεις και τις παρεμβάσεις του αρμόδιου αντιδημάρχου και του ίδιου του δημάρχου διαφάνηκε η σοβαρότητα του θέματος που ανέπτυξε η ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ αλλά και η απογοητευτική εικόνα σε σχέση με την διαχείριση των απορριμμάτων.
Ενώ η ορθολογική και οικολογική διαχείριση μπορεί και πρέπει να στηρίζεται στους άξονες : μείωση, επανάχρηση, ανακύκλωση (τα γνωστά RRR : Reduce, Reuse. Recycle) καθώς και στην κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων η αποκομιδή και η διαχείριση συνεχίζει να ακολουθεί παρωχημένες μορφές.
Η μείωση, επανάχρηση, κομποστοποίηση είναι ανύπαρκτες, η ανακύκλωση καρκινοβατεί, τα απορριμματοφόρα συνεχίζουν να …ζωγραφίζουν τους δρόμους με τα δύσοσμα υγρά τους και οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα συνεχίζουν να θέτουν σε κίνδυνο τη υγεία και την ασφάλειά τους.
Έτσι ακολουθούμε την χειρότερη πρακτική, αυτή δηλαδή της ταφής. Παράλληλα προετοιμάζεται η ακόμη χειρότερη, αυτή της καρκινογόνου καύσης κατά τα πρότυπα της LAFARGE στον Βόλο. Μιας μεθόδου επικίνδυνης για την δημόσια υγεία αλλά ιδιαίτερα προσοδοφόρου για τα μεγαθήρια της ενέργειας και των απορριμμάτων. Σε αυτήν για μια ακόμη φορά έδειξε την προτίμησή του ο δήμαρχος!
Ο δήμαρχος- όπως όλοι οι θιασώτες της- αποφεύγει συστηματικά την λέξη καύση και μιλά για «ενεργειακή αξιοποίηση»! Αυτή θα γίνεται είτε σε εργοστάσια που θα κατασκευαστούν γι’ αυτόν τον σκοπό από ιδιωτικές επιχειρήσεις είτε σε υφιστάμενες ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως οι τσιμεντοβιομηχανίες (π.χ. ΤΙΤΑΝ που είναι …χορηγός σε πολιτιστικές δραστηριότητες του δήμου μας!).
Για την παραγωγή του απορριμματογενούς καυσίμου προβλέπεται η κατασκευή Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), ορισμένες εκ των οποίων (όπως οι δύο στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, Μαυροράχη και Αγ. Αντώνιος) θα είναι φαραωνικών διαστάσεων. Όλες, με την κατασκευή τους μέσω ΣΔΙΤ, θα παραδοθούν στο ιδιωτικό κεφάλαιο ως νέα πηγή κερδοφορίας του και στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης-εμπορευματοποίησης της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Η παραγωγή απορριμμάτων με βάση το κυρίαρχο καπιταλιστικό μοντέλο παραγωγής, κατανάλωσης και ζωής διαρκώς αυξάνεται ( συσκευασίες ογκωδέστερες του περιεχομένου τους , υπερπαραγωγή πλαστικού. προϊόντα μιας χρήσης, έτοιμου φαγητού και καφέ που έχουν εκτιναχθεί τα τελευταία χρόνια κ.ά.)
Μόνο στον δήμο μας 25 χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων ετησίως – μέσω του πράσινου κάδου και 28 απορριμματοφόρων- κατευθύνονται στον σταθμό μεταφόρτωσης στην Ευκαρπία και από εκεί στην υπερφορτωμένη χωματερή Μαυροράχης, την μεγαλύτερη χωματερή στη Βόρεια Ελλάδα. Εκεί φτάνουν τα σκουπίδια ενός εκατομμυρίου κατοίκων.
Ο δήμος μας για αυτή την προβληματική διαχείριση πληρώνει ολοένα μεγαλύτερα ποσά (1.6 εκ ευρώ για το 2025) στον ΦΟ.Δ.Σ.Α Κεντρικής Μακεδονίας (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων).
Επιπλέον θα πληρώσει 800.000 ευρώ για το περιβόητο χαράτσι του «τέλους ταφής», που κάθε χρόνο αυξάνεται (20 ευρώ ανά τόνο το 22 μέχρι 55 ευρώ τον τόνο το 2027!) και παρακρατείται(!) από τις μηδαμινές κρατικές επιχορηγήσεις. Πρόκειται για μια φοροεισπρακτική μηχανή που έχει στηθεί στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος!
Αυτό (μαζί με άλλα) έχει ως συνέπεια την τρομακτική αύξηση κατά 36% των ανταποδοτικών(?) δημοτικών τελών και τη αντίστοιχη επιβάρυνση σε σπίτια και μαγαζιά.
Αντίθετα μόλις 3,1 χιλιάδες τόνοι (ποσοστό μόνο 12% ) είναι ετησίως το περιεχόμενο των μπλε κάδων που συλλέγονται από 2 μόνο απορριμματοφόρα και οδεύουν προς ένα από τα 4 ιδιωτικά Κ.Δ.Α.Υ. (Κέντρα διαλογής αναλωσίμων υλικών ). Από αυτά τα υλικά περίπου τα μισά, ως μη ανακυκλώσιμα, καταλήγουν κι αυτά στην χωματερή και μάλιστα με έξοδα του δήμου! Έτσι το ποσοστό ανακύκλωσης καθίσταται ασήμαντο. Επιβαρύνονται τέλος διπλά οι δημότες, αφού την ανακύκλωση συσκευασιών που πληρώνουμε στο σούπερ μάρκετ, καφέ κλπ. με την αγορά του προϊόντος την ξαναπληρώνουμε για να τη θάψουμε(!)
Εδώ η διοίκηση του δήμου επικαλείται την ατομική ευθύνη των κατοίκων ! Είναι γνωστό, όμως, πως όλο και περισσότεροι/ες από τους κατοίκους ανακυκλώνουν, παρόλο που ο αριθμός των μπλε κάδων είναι ανεπαρκής και εντείνεται η δυσπιστία και οι καταγγελίες για τη αξιοπιστία του προγράμματος. Οι εικόνες από τον καθαρισμό των λαϊκών αγορών, όπου τεράστιος όγκος από ανακυκλώσιμα υλικά και οργανικά απόβλητα συλλέγονται αδιακρίτως και οδηγούνται στην ταφή, είναι χαρακτηριστικές.
Τα ογκώδη απορρίμματα καταλήγουν σε 3 (ιδιωτικές βεβαίως) εταιρείες που τα εκμεταλλεύονται για επανάχρηση αλλά και πάλι ένα μέρος οδηγείται σε …ταφή!
Η διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών ως …εμπορεύματα επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις στις διεθνείς τιμές τους, το κλείσιμο της αγοράς της Κίνας, από την πτώση των τιμών του πετρελαίου κλπ . Έτσι η …καταστροφή τους είναι κάποιες φορές πιο συμφέρουσα από την διαλογή. Μόνο έτσι μπορούν εξηγηθούν οι αλλεπάλληλες «αδιευκρίνιστες» πυρκαγιές που ξεσπούν στα κέντρα διαλογής, αφού εισπράττουν τις παχυλές επιδοτήσεις.
Τελευταίο παράδειγμα η φωτιά σε Κ.Δ.Α.Υ. της Σίνδου μόλις πρόσφατα, στις 20 Οκτώβρη 2024. Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία έχει επισημάνει τους τρομακτικούς κινδύνους από το τοξικό νέφος που δημιουργούν τα συνεχόμενα αυτά περιστατικά.
Είναι σαφές ότι η συμμετοχή των ιδιωτών στη διαχείριση των απορριμμάτων έχει αποτύχει οικτρά. Μία τόσο σοβαρή δημόσια υπόθεση, μπορεί να βασιστεί μόνο σε ένα ολοκληρωμένο δημόσιο σχέδιο διαχείρισης- σχεδιασμό και μια δημόσια λειτουργία. Με κριτήριο πάντα τις ανάγκες της κοινωνίας και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και όχι το κέρδος του κάθε κερδοσκόπου εργολάβου.
Ως ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μέσα κι έξω από το Δημοτικό Συμβούλιο για ένα ριζικά διαφορετικό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων με κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη που θα βασίζεται σε:
ριζική μείωση της παραγωγής απορριμμάτων μέσω της επιβεβλημένης μείωσης των συσκευασιών μίας χρήσης και ριζικές αλλαγές στην παραγωγή και κατανάλωση
προώθηση της επανάχρησης (π.χ. γυάλινες συσκευασίες)
ανακύκλωση με διαχωρισμό σε πολλαπλά ρεύματα στην πηγή
αποκέντρωση, τοπικότητα και πράσινα σημεία
κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων
ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και μόνιμο επαρκές προσωπικό
πλατιά ενημέρωση και περιβαλλοντική εκπαίδευση του τοπικού πληθυσμού
συμμετοχή των κατοίκων και των εργαζομένων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση
πλήρη σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό
κατάργηση των δημοτικών τελών και κάλυψη όλων των αναγκών από τον κρατικό προϋπολογισμό
«Η ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ»
Ενωτική, Ανατρεπτική Παρέμβαση στον δήμο Νεάπολης – Συκεών